Dit nieuwsbericht werd toegevoegd op 12 februari 2013.

De OCMW's op weg naar 2020. Contouren voor een krachtig lokaal sociaal beleid.

Om de OCMW's te inspireren bij de opstart van de nieuwe legislatuur, werd professor Koen Hermans uitgenodigd op de algemene vergadering van Welzijnsregio. Dr. Hermans is hoofd van de onderzoekscel welzijn, armoede en sociale uitsluiting aan de KUL. Al de raadsleden van de acht Noord-Limburgse OCMW's die deel uitmaken van Welzijnsregio, zijn lid van de algemene vergadering. Deze eerste samenkomst was dus een uitgelezen moment om deze voorzet te geven voor de nieuwe raden.

OCMW's op weg naar 2020

Prof. Koen Hermans plaatste de OCMW-opdracht in het historisch kader van de OCMW-wet van 1976, met het befaamde artikel 1 dat recht geeft op maatschappelijke dienstverlening. De OCMW-wet betekende ook de aanzet voor de professionalisering van het maatschappelijk werk. De jaren 90 gaven een sterke toename en een verjonging van de bestaansminimum-gerechtigden. In 2002 werd het 'Recht op Maatschappelijke Integratie' wettelijk vastgelegd met een bevestiging van de activering van het leefloon.

Intussen is omwille van financiële en economische crisis het aantal leefloongerechtigden sterk gestegen. Hierdoor ontstaat een nieuwe sociale kwestie met groeiende kloof tussen laag- en hooggeschoolden en de kloof tussen uitkeringsgerechtigden en werkenden. Bovendien verruimt onder druk van de huidige crisis het risico op armoede, waardoor ook hogergeschoolden worden geraakt en de nieuwe armoede ontstaat omwille van schulden en faillissementen.

Dit alles legt een hoge druk op de lokale OCMW's en hun maatschappelijk werkers. Dit op een moment dat lokale besturen zelf gedwongen worden om te besparen. Het betekent een uitdaging voor het lokale bestuur om toch een kwaliteitsvolle hulpverlening te garanderen en om de sociale ongelijkheid aan te pakken.

Professor Hermans ziet een 'Sociaal Investeringsbeleid'als mogelijke oplossing. Sleutelwoord hierin is een integrale aanpak door het welzijnswerk, met het lokaal bestuur als initiatiefnemer, facilitator of regisseur. Dit beleid richt zich op individuele begeleiding, maar speelt ook in op de omgeving. De samenwerking tussen OCMW en gemeente is vanuit het oogpunt integraal werken een stevige hefboom.

Het welzijnswerk is ondersteunend en versterkend aanwezig in iedere levensfase en speelt in op verschillende beleidsdomeinen: huisvesting, energie, gezinsondersteuning, onderwijs, arbeid en integratie van nieuwkomers.

Naar de presentatie van dr. Hermans

Het lokale bestuur als legitieme regisseur

Aansluitend bij deze lezing wees Guido Vrolix van Welzijnsregio erop dat lokale besturen het best geplaatst zijn om de regierol in het lokale sociale beleid op te nemen. In de gemeenten raken de verschillende beleidsdomeinen elkaar en spelen op mekaar in. Bovendien wordt vanuit Vlaanderen sterk de kaart getrokken van de 'vermaatschappelijking van de zorg'. Hierdoor moet zorg meer ambulant geboden op de plek waar mensen wonen, midden in de samenleving. Residentiële en gespecialiseerde zorg worden maar ingezet als deze echt nodig zijn. Wij zien dit terugkomen in de ouderenzorg, de psychiatrie, de gehandicaptenzorg, de gezondheidszorg... Het zal dus in de lokale gemeenschap zijn dat deze zorgvraag cumuleert en dat ook een antwoord wordt verwacht.

Lokaal heeft men de vinger aan de pols om noden op te vangen en is het lokale bestuur de ideale draaischijf om te mobiliseren, zowel naar professionele diensten als naar het middenveld en het vrijwilligerswerk.

De regierol opnemen in het lokaal sociaal beleid wil zeker niet zeggen dat het lokale bestuur alles zelf moet uitvoeren. Integendeel, het bestuur gaat maar actor zijn waar dit nodig is en gaat het partners inschakelen in een gemeenschappelijk project dat lokaal wordt uitgetekend en gedragen.

Welzijnsregio als tussengemeentelijke samenwerking

Opdat ook kleinere gemeenten de opdracht van 'integrale dienstverlening' aankunnen is samenwerking over de gemeentegrenzen heen een oplossing. Welzijnsregio Noord-Limburg is hier een voorbeeld van.

Welzijnsregio organiseert ten bate van de OCMW's en hun cliënten een reeks van diensten die in combinatie met de OCMW-hulpverlening kunnen aangeboden worden. Het gaat om Gezinszorg en Aanvullende thuiszorg met Karweihulp, de diensten Rechtshulp, Schuldbemiddeliing, Tewerkstelling en Opleiding en het Sociaal Verhuurkantoor. Tenslotte is er nog de dienst Informatieveiligheid als ondersteunende dienst aan de OCMW's.

Om deze diensten kenbaar te maken aan de nieuwe raadsleden van de OCMW's stelden zij zich voor op de algemene vergadering met een beursstand.

Voorzitterswissel bij Welzijnsregio

In het verlengde van de vernieuwde samenstelling van de OCMW-raden wordt ook de algemene vergadering en Raad van Beheer van OCMW-vereniging Welzijnsregio Noord-Limburg opnieuw samengesteld. Bij deze gelegenheid werd tevens een nieuwe voorzitter aangeduid. Willy Mertens uit Hamont-Achel vervulde dit mandaat reeds van bij de opstart van het Noord-Limburgse samenwerkingsverband in 2000. Nu dat hij niet langer deel uitmaakt van de lokale OCMW-raad, stopt zijn mandaat bij Welzijnsregio.

Als voorzitter werd nu Lydie Jacobs aangesteld, OCMW-voorzitter van Meeuwen-Gruitrode. Bij het opnemen van haar voorzitterschap sprak zij haar waardering uit voor de samenwerking die door de OCMW's werd opgezet om tot deze gezamenlijke dienstverlening te komen. Het is nu aan de nieuwe besturen om van deze investering gebruik te maken.