Dit nieuwsbericht werd toegevoegd op 4 december 2012.
Wegwijs in Welzijn - Vermaatschappelijking van de zorg
‘Wegwijs in Welzijn’ was het thema van de negende studie- en ontmoetingsdag van het Regionaal Welzijnsoverleg Noord-Limburg. Welzijnswerkers actief in de regio ontmoeten mekaar en maken kennis met actuele tendensen.
De vermaatschappelijking van de zorg' is zo een thema. De zorg wordt niet aan de rand van de samenleving georganiseerd maar er middenin. Centraal staat de zorgvrager in zijn buurt en lokale gemeenschap. Hij voert zelf de regie over de zorgorganisatie op zijn maat, met mantelzorgers, vrijwilligers en het professionele eerstelijnsaanbod. Is meer gespecialiseerde hulp nodig dan kan deze met een persoonsgebonden budget ingekocht worden. Hulpverlening is vraaggestuurd, gaat uit van de eigen kracht van de zorgvrager die er zijn weg moet vinden, al dan niet ondersteund door een coach.
Minister wijst de richting aan
Minister van Welzijn Jo Vandeurzen was zelf naar Dommelhof gekomen om aan de Noord-Limburgse welzijnswerkers te duiden hoe zijn beleid voor de komende jaren vorm moet krijgen. Hij sprak over de huidige scharnierperiode waarin onze verschillende bestuursniveaus gaande van Vlaanderen, over provincie naar de gemeenten, bezig zijn met een heroriëntering naar een meer vraaggestuurde zorg.
Wij zien dit terugkomen in de verschillende sectoren zoals ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, integrale jeugdbijstand. Van een intramuraal naar een ambulant aanbod, zoveel als mogelijk georganiseerd over de sectoren heen, integraal en multifunctioneel. Andere doelstellingen in het Vlaamse Welzijnsbeleid zijn de kwaliteitsverbetering en het inschakelen van ICT om tot efficiëntieverhoging te komen. Denk hierbij aan online hulpverlening, de electronische dossiervorming en de optimalisatie van de communicatie tussen de verschillende actoren.
Recente tendensen
Op deze nieuwe tendensen werd verder ingezoomd door Katrien Meireman, lector aan de Sociale School te Heverlee. In de visie op een vraaggestuurde zorg werd aangegeven dat het de noden van de individuele cliënt zijn die de basis vormen voor de zorg. Niet de professionelen die een aanbod formuleren op de behoeftes van een homogeen beschouwde doelgroep.
Vermaatschappelijking heeft als voordeel dat meer zorg op maat kan geboden, met grotere betrokkenheid van zorgvrager en de mantelzorger. Maar anderzijds moet men waakzaam blijven voor bedreigingen zoals verwaarlozing en vereenzaming en het gebrek aan continuïteit.
Kaarten op tafel
Aansluitend op deze tendensen in het Vlaamse Welzijnswerk bracht Jan Theys van de provincie Limburg een overzicht van het ruime Welzijnswerk, zoals het is samengebracht in de Sociale Kaart.
Een illustratie van de Noord-Limburgse sociale kaart werd letterlijk uitgerold in de foyer van Dommelhof waar een dertigtal participanten aan het regionaal welzijnsoverleg zich voorstelden op een heuse welzijnsbeurs. Als netwerking binnen het lokale welzijnswerk kon dit tellen.
De gezamenlijke OCMW's en Welzijnsregio hadden er een maquette van 'Het Sociaal Huis' opgetrokken. Wellicht vanuit hun ambitie om deze rol ook in het echt op te nemen als een realisatie van één van de beleidsaccenten van de minister van Welzijn. Hierin krijgt het lokale bestuur een belangrijke rol toegemeten in de vermaatschappelijking van de zorg.
Val van de muur
In zijn bijdrage met de opvallende titel 'Val van de Berlijnse Muur in Vlaanderen' schetste Paul Caes, directeur vzw Stijn, hoe deze evolutie naar vermaatschappelijking verloopt binnen de gehandicaptensector. In deze sector is nog het meest duidelijk hoe een planmatig ingevuld model met gesloten budget leidt tot schaarste en met wachtlijsten tot gevolg.
De vraaggestuurde zorg werd enkele jaren terug ingeleid met de introductie van het Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). In het verdere beleid onder de werknaam 'Perspectief 2020' wil de minister de volledige omslag maken naar een persoonsvolgende financiering. De zorgvrager wordt budgethouder die zijn zorg gedifferentieerd kan invullen in een combinatie van eerstelijn en gespecialiseerde zorg, met werkvormen over de sectoren heen. Ontschotting wordt aan het jargon toegevoegd, al valt dit beter in de smaak dan het typische afkortingstaaltje van de welzijnswerker.
Tom Tom wijst de weg
In het namiddaggedeelte van deze studie- en ontmoetingsdag demonstreerden een aantal workshops voor verschillende onderdelen en sectoren van het welzijnswerk hoe de zorgvrager op eigen kracht zijn weg moet vinden in het uitgebreide zorglandschap. Kwamen zo ondermeer aan bod: 'de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg', 'WegWijs in Online hulpverlening', 'De rijkdom die ik meekreeg, of het verhaal van een ervaringsdeskundige uit de armoedebestrijding', 'Eigen Kracht conferenties', 'Vraagverduidelijking en ondersteuningsplan: hoe en wat?'.
Onze eigenste dienst Tewerkstelling en Opleiding van Welzijnsregio was er actief met een sprekend gezelschapsspel 'Tom Tom & Co'. De snelste en kortste weg naar werk is niet altijd de meest efficiëntste. Hoe kies je met de cliënt de beste route? Welke hulpmiddelen en diensten kan je als trajectbegeleider aanreiken om samen de bestemming te bereiken?
De teksten van de verschillende lezingen op de studiedag kan je terugvinden op de website van het Regionaal Welzijnsoverleg.